Siðareglur Æskulýðsvettvangsins

Samskipti

• Starfsfólk og sjálfboðaliðar, sem ráðnir eru til að starfa með börnum og ungmennum, skulu hæfir til þess.
• Ávallt skal stuðla að velferð barna og ungmenna og hafa að leiðarljósi það sem er þeim fyrir bestu.
• Stuðla skal að heilbrigðu, uppbyggjandi, vönduðu og öruggu starfi með börnum og ungmennum.
• Starfsfólk og sjálfboðaliðar eru fyrirmyndir þátttakenda í starfi og ber að sýna góða hegðun og gott fordæmi jafnt í starfi sem og utan þess.
• Öll neysla tóbaks, nikótínvara, áfengis eða annarra ávana- og vímuefna er óheimil í starfi með börnum og ungmennum.
• Starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu leitast við að eiga góð samskipti við samstarfsfólk og forsjáraðila þátttakenda.
• Starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu gæta vandvirkni og samviskusemi auk þess að koma fram af umhyggju, heiðarleika og virðingu gagnvart öllum þeim sem starfað er með eða fyrir. Hafa skal í huga að orð og athafnir samrýmist starfi, umhverfi, stað og stund.
• Starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu ekki mismuna börnum og ungmennum á grundvelli þjóðernis, uppruna, kynþáttar, litarháttar, kyns, kynhneigðar, kynvitundar, kyneinkennum, kyntjáningu, aldurs, trúarbragða, fötlunar, efnahags, ætternis eða stöðu að öðru leyti.
• Starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu gæta fyllsta trúnaðar og þagmælsku um allt sem það fær vitneskju um í starfi sínu og ber að fara með sem trúnaðarmál. Þagnarskylda á þó aldrei við þegar starfsfólk eða sjálfboðaliðar verða þess áskynja að barn búi við óviðunandi uppeldisaðstæður, verði fyrir áreitni eða hvers konar ofbeldi eða stofni heilsu sinni og þroska í alvarlega hættu. Í slíkum tilfellum ber að fylgja ákvæðum IV. kafla barnaverndarlaga nr. 80/2002.
• Aldrei skal stefna heilsu eða öryggi þátttakenda í hættu. Ávallt skal sýna fyllstu aðgát og varkárni í starfi og koma í veg fyrir að börn og ungmenni lendi í aðstæðum sem þau ekki ráða við.
• Einelti og ofbeldi er aldrei liðið. Starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu koma í veg fyrir og uppræta hvers konar ofbeldi, svo sem andlegt, líkamlegt, stafrænt og/eða kynferðislegt.
• Hafa skal í huga að mörk einstaklinga eru mismunandi og berað virða þau. Varast skal hvers konar snertingar sem gætu leitt tilmisskilnings í samskiptum við börn, ungmenni og samstarfsfólk.
• Starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu sinna þátttakendum af alúð í starfi en halda sig í faglegri fjarlægð utan viðburða og forðast náið samband. Starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu aldrei hafa frumkvæði að samskiptum við þátttakendur nema slíkt sé í tengslum við þátttöku barns og ungmennis í starfi.
• Starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu sýna ábyrgð í rafrænum samskiptum og netnotkun. Ekki skal vera í rafrænum samskiptum við þátttakendur undir 18 ára aldri án vitneskju forsjáraðila þeirra og aðeins í tengslum við þátttöku þeirra í starfi félagsins. Öll samskipti skulu fara fram í gegnum viðurkenndar samskiptaleiðir.
• Starfsfólk, stjórnarfólk, sjálfboðaliðar eða aðrir sem gegna valdastöðum þurfa að vera meðvitaðir um ábyrgð sína og þann aðstöðumun sem staða þeirra skapar þeim.  
• Starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu ekki misnota stöðu sína á neinn hátt, svo sem líkamlega, andlega eða kynferðislega þegar kemur að samskiptum við þátttakendur eða samstarfsfólk.
• Hvers kyns kynferðislegt daður, orðbragð eða samneyti aðila í ábyrgðarstöðu gagnvart þátttakanda sem er yngri en 18 ára er með öllu óheimilt.
• Forðast skal kynferðislegt daður, orðbragð eða samband við sjálfráða þátttakendur, samstarfsfólk eða aðra aðila sem ábyrgðaraðilar gegna valdastöðu gagnvart.
• Starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu forðast þá aðstöðu að vera ein með þátttakanda.
• Þegar teknar eru ljósmyndir af börnum og ungmennum sem þátttakendum í starfi skal virða friðhelgi þeirra og rétt til einkalífs. Aldrei skal taka eða birta óviðeigandi myndir af börnum og ungmennum. Myndir af þátttakendum í starfi, sem teknar eru af starfsfólki og sjálfboðaliðum, skal aldrei nota til einkanota.

Rekstur og ábyrgð

• Starfsfólk eða sjálfboðaliðar, sem ráðnir eru til að starfa með börnum og ungmennum, skulu hæfir til þess. Ávallt skal leita eftir samþykki þeirra sem hyggjast hefja störf um leyfi fyrir öflun upplýsinga úr sakaskrá.
• Stjórnarfólki, starfsfólki og sjálfboðaliðum ber að rækja störf sín af kostgæfni, samviskusemi, trúmennsku og heiðarleika auk þess að gæta hlutlægni og réttsýni.
• Öllu starfi skal sinna með hagsmuni félagsins að leiðarljósi og standa skal vörð um markmið og heiður þess. Stjórnarfólk, starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu sýna félaginu, samstarfsfólki, samstarfsaðilum og þátttakendum virðingu, sanngirni og trúnað í samskiptum sínum.
• Stjórnarfólk, starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu koma fram af virðingu gagnvart öllum þeim sem starfað er með eða fyrir, auk þess sem engum skal mismunað á grundvelli þjóðernis, uppruna, kynþáttar, litarháttar, kyns, kynhneigðar, kynvitundar, kyneinkennum, kyntjáningu, aldurs, trúarbragða, fötlunar, efnahags, ætternis eða stöðu að öðru leyti.
• Stjórnarfólk, starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu leitast við að skapa jákvæða menningu í starfi. Gæta skal hófs og sanngirni í ummælum um hvert annað eða um aðra svo sem með því að taka ekki þátt í slúðri eða dreifa rógi. Kynferðisleg áreitni, einelti eða annað ofbeldi er ekki liðið.
• Aldrei skal stefna heilsu eða öryggi starfsfólks og sjálfboðaliða í hættu. Ávallt skal sýna fyllstu aðgát og varkárni í starfi og koma í veg fyrir að starfsfólki og sjálfboðaliðum séu falin verkefni eða þau lendi í aðstæðum sem þau ráða ekki við.
• Allt starf skal unnið á opinn, upplýstan, gagnsæjan og lýðræðislegan hátt. Ávallt skal veita faglegar og réttar upplýsingar.
• Stjórnarfólk, starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu aldrei misnota aðstöðu sína gagnvart samstarfsaðilum eða þátttakendum með neinum hætti sér til framdráttar eða eigin hags. Komi upp sú staða að hætta er á hagsmunaárekstrum skulu aðilar greina frá öllum hugsanlegum persónulegum hagsmunum sem geta haft áhrif á störf þeirra. Framkvæmdastjóri og stjórn metur hvort um hagsmunaárekstur er að ræða.
• Stjórnarfólk, starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu gæta þess að sitja ekki beggja vegna borðs í málum er varða hagsmuni félagsins. Forðast skal að skapa þær aðstæður sem geta dregið óhlutdrægni þeirra í starfi í efa. Það á meðal annars við þegar félagið tilnefnir einstaklinga til að taka þátt í eftirsóttum verkefnum eða þegar samið er við starfsfólk, verktaka eða aðra þjónustuaðila.
• Stjórnarfólk, starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu forðast að taka að sér verkefni eða störf sem samræmast ekki eða ganga gegn skyldum eða störfum þeirra og eru til þess fallin að draga óhlutdrægni þeirra í starfi í efa. Ef vafamál kemur upp skal leita samþykkis framkvæmdastjóra eða stjórnar.
• Stjórnarfólk, starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu aldrei taka við né þiggja gjafir ef verðmæti þeirra er umfram það sem eðlilegt getur talist.
• Við ráðningar skal gæta þess að misnota ekki aðstöðu til að ráða skyld- eða venslafólk til starfa. Komi upp slík staða skal viðkomandi starfsmaður víkja ráðningu til yfirmanns eða annars hæfs starfsmanns.
• Stjórnarfólk, starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu gæta fyllsta trúnaðar og þagmælsku um allt það sem þeir fá vitneskju um í störfum sínum og ber að fara með sem trúnaðarmál. Þagnarskylda á þó aldrei við þegar ákvæði IV. kafla barnaverndarlaga nr. 80/2002 á við.
• Stjórnarfólki, starfsfólki og sjálfboðaliðum er ekki heimilt að nota trúnaðarupplýsingar sem þeir öðlast vegna starfa sinna sér til framdráttar eða í þágu eigin hagsmuna.
• Stjórnarfólk, starfsfólk og sjálfboðaliðar skulu ávallt fara vel með fjármuni og önnur verðmæti félagsins sem þeim er trúað fyrir eða þeir hafa til umráða vegna starfs síns. Við ráðstöfun þeirra skal hafa hagsmuni félagsins að leiðarljósi. Aldrei er heimilt að skuldbinda félagið umfram samþykktir. Fjármuni og eigur skal aldrei nota nema í þágu félagsins eða verkefna sem samræmast stefnu þess.
• Upplýsingar um tekjur og ráðstöfun þeirra skal setja fram á einfaldan og skýran hátt og skulu upplýsingar vera aðgengilegar félagsfólki. Allar færslur á fjármunum skulu skráðar með viðeigandi hætti og vera tækar til endurskoðunar.
• Aldrei skal afla styrkja með ólögmætum hætti eða blekkingum
• Hver sá sem á í samskiptum við fjölmiðla skal sýna heiðarleika og gagnsæ vinnubrögð án þess að ljóstra upp trúnaðarupplýsingum. Lögð er áhersla á að veita réttar og eins nákvæmar upplýsingar og unnt er. Ekki skal fullyrða meira en vitneskja gefur tilefni til hverju sinni og viðurkenna þegar þekking er takmörkuð og afla frekari upplýsinga eða vísa fyrirspurnum annað.

Úr verkfærakistunni